Η Φιλουμένα Μαρτουράνο στο ομώνυμο θεατρικό του Εντοάρντο ντε Φίλιππο έλεγε με πόνο ψυχής: «Τα παιδιά είναι παιδιά και είναι πάντοτε παιδιά μας». Φαίνεται όμως ότι εμείς αυτή την τρυφερή ρήση αδυνατούμε να κατανοήσουμε ή επιλέγουμε να κωφεύουμε προκλητικά. Πώς αλλιώς εξηγεί κανείς την περιθωριοποίηση που υφίστανται τα παιδιά των Ρομά στη χώρα μας γενικότερα αλλά και στην περιοχή της Αχαΐας ειδικότερα;
Όλοι εμείς οι κάτοικοι των Πατρών αλλά και των όμορων Δήμων γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες μιας ανυπόφορης ζωής για τα τσιγγανόπαιδα. Άλλοτε η σιωπηλή θλίψη υπερισχύει κι άλλοτε ο τρόμος και οι προκαταλήψεις καταργούν κάθε αγαθή σκέψη και εντάσσουν τα παιδιά των Ρομά σε μια υποδεέστερη κατηγορία παιδικών ψυχών. Είναι τα παιδιά ενός κατώτερου θεού!
Κάθε οδηγός θα συναντήσει νήπια τσιγγάνων να επαιτούν στα φανάρια, είτε ρακένδυτα να ξεροσταλιάζουν στο κρύο του χειμώνα, είτε ανήμπορα να προστατευτούν από την κάψα του καλοκαιρινού ήλιου και γι’ αυτό, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, εύκολα τα διακρίνει κάποιος να δροσίζονται σε σιντριβάνια και δημόσιες κρήνες. Είναι παιχνίδι το νερό για τα παιδιά, θα μου πείτε,! Ένα παιχνίδι, όμως, που μπορεί να αποβεί επικίνδυνο για την υγεία τους και τη σωματική ακεραιότητά τους. Όπως επικίνδυνη για όλους είναι η επαιτεία των τσιγγανόπαιδων στα φανάρια. Τα παιδιά κινδυνεύουν να χτυπήσουν από τη διέλευση των οχημάτων, όταν δεν ξυλοκοπούνται ή προπηλακίζονται από θερμόαιμους οδηγούς. Επιστρέφοντας στους καταυλισμούς ή στις αυτοσχέδιες παράγκες τα βάσανα των παιδιών αυτών συνεχίζονται, αφού ζουν μέσα σε ελλιπείς συνθήκες καθαριότητας, μέσα σε εστίες μολύνσεων, χωρίς τρεχούμενο νερό ή στοιχειώδες αποχετευτικό σύστημα. Η ύπαρξη τρωκτικών, η αμφίβολη θρεπτική διατροφή, η μετακινούμενη ζωή τους, η «αταξία» ζωής, στην οποία υποβάλλονται, οδηγούν κάποτε σε πλείστες σωματικές και ψυχικές ασθένειες.
Κάθε ένας από εμάς τους «πολιτισμένους» ξέρει πολύ καλά ότι τα παιδιά των Ρομά δεν εμβολιάζονται, όπως θα έπρεπε, δεν παρακολουθούν τακτικά το δημόσιο σχολείο, στερούνται κάθε δικαίωματος στην υγεία, στη μόρφωση, στο ξέγνοιαστο παιγνίδι, εν τέλει, στερούνται συχνά το δικαίωμα να διαβιούν μέσα σε οικογένειες, που τα φροντίζουν σεβόμενες τις ανάγκες τους και που αναγνωρίζουν τη σημασία της παιδικής ηλικίας για την περαιτέρω ανάπτυξη του ανθρώπου. Μια σκέψη είναι να ευαισθητοποιηθούν πρωτίστως οι γονείς Ρομά, αν θέλουμε να «χτυπήσουμε το κακό από τη ρίζα του». Τα παιδιά θα αλλάξουν συμπεριφορά, τρόπο ζωής και σκέψης, αν το έχουν πράξει ήδη οι γονείς τους. Είναι ευκταίο, λοιπόν, να στοχεύσουν τα κοινωνικά προγράμματα στους γονείς κάθε ευπαθούς ομάδας παιδιών.
Ας μη κλείνουμε-ή μισοκλείνουμε- τα μάτια μας! Η ύπαρξη των παιδιών Ρομά είναι μια απτή πραγματικότητα για τον «ακατάδεκτο» κόσμο μας. Μια πραγματικότητα, που με βάση τους αριθμούς, επιδεινώνεται και αυτή η επιδείνωση μόνο σε κοινωνική νοσηρότητα οδηγεί.
Ο Σύλλογος Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος της περιοχής του Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσας επισημαίνει καιρό τώρα τα προβλήματα για τα περιφερόμενα παιδιά των Ρομά και παρεμβαίνει άμεσα σε κάθε περίπτωση. Το έργο του Συλλόγου στοχεύει στην ενημέρωση των οικογενειών Ρομά για τη σημαντικότητα του παιδικού εμβολιασμού, μέσω της κοινωνικής αφύπνισης. Το έργο αυτό επιχορηγείται από τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν, μέσω των EEA Grants, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες». Τα παιδιά των Ρομά θα θωρακιστούν απέναντι σε σοβαρές ασθένειες ενώ θα εναρμονιστούν ψυχοκοινωνικά στο τοπικό περιβάλλον. Τα μέλη του Συλλόγου αποφάσισαν να δράσουν δυναμικά και να επισκεφτούν όλους τους καταυλισμούς των Ρομά της περιοχής ευθύνης του Συλλόγου, με ιατρικό και φαρμακευτικό υλικό, που διατέθηκε από οικονομικούς πόρους του ίδιου του Συλλόγου και με την υποστήριξη του Προγράμματος “Είμαστε όλοι Πολίτες”, του οποίου διαχειριστής είναι το ίδρυμα Μποδοσάκη.
Είναι ώρα να πάψουμε να μιλάμε για «ευάλωτες» πληθυσμιακές ομάδες, για περιθωριακούς πληθυσμούς, για παρακμιακούς συνοικισμούς, για ανθρώπους πολλών κατηγοριών! Όλοι έχουν δικαίωμα σε μια ασφαλή κι ευτυχισμένη ζωή, με πρόσβαση στα αγαθά της υγείας και της παιδείας. Είναι τουλάχιστον ντροπιαστικό να βλέπουμε άδειες σχολικές τάξεις, όμως γεμάτες τις οδικές αρτηρίες από μπουλούκια επαιτών τσιγγανόπουλων. Ας αναλογιστούμε τι βιώνουν στην καθημερινότητα τα παιδιά αυτά και πως «μεταφράζονται» τα βιώματα αυτά για την αλληλεπίδρασή τους με την κοινωνία, στην οποία ανήκουν. Ας αναλογιστούμε τι παιδιά θέλουμε…γενικά! Τα παιδιά είναι παιδιά και είναι όλα παιδιά μας!
Γεωργία Γκοτσοπούλου, Φιλόλογος, Μέλος Δ.Σ. Συλλόγου