ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
PAN-HELLENIC NETWORK OF ECOLOGICAL ORGANIZATIONS
PAN-HELLENIC NETWORK OF ECOLOGICAL ORGANIZATIONS
Γαζή 216, 382.22-Βόλος / Gazi 216, 382.22-VOLOS
Tel-Fax: ++30 24210 38387
e-mail: [email protected]
Βόλος 18/02/2017 ΠΑΝΔΟΙΚΟ2016-17/62
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Συνάντηση με τον αν Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σωκράτη Φάμελο είχε, την Τετάρτη 15/02/2017, η Επταμελής Γραμματεία του ΠΑΝΔΟΙΚΟ. Η συνάντηση έγινε σε πολύ καλό κλίμα. Ο κ. Φάμελος ενημέρωσε την Ε.Γ. για τους βασικούς άξονες των προτεραιοτήτων του Υπουργείου. Από τη μεριά της η Ε.Γ. κατέθεσε στον κ. Υπουργό ένα έγγραφο με την ταυτότητα του ΠΑΝΔΟΙΚΟ και μια συνοπτική καταγραφή των κυριότερων περιβαλλοντικών προβλημάτων του Ελληνικού χώρου. Μερικά εξ αυτών αναλύθηκαν και προφορικά από την Ε.Γ. Στη συνάντηση συμφωνήθηκε να υπάρχει συνεχής συνεργασία του ΠΑΝΔΟΙΚΟ με τους στενούς συνεργάτες του κ. Υπουργού για την προώθηση κοινών απόψεων πάνω στα προβλήματα του περιβάλλοντος.
Επισυνάπτεται το υπόμνημα με τα προβλήματα περιβάλλοντος που κατατέθηκαν στον κ. Φάμελο
Επισυνάπτεται το υπόμνημα με τα προβλήματα περιβάλλοντος που κατατέθηκαν στον κ. Φάμελο
Η Επταμελής Γραμματεία του ΠΑΝΔΟΙΚΟ
Ν. Ασλάνογλου (Βέροια) 6946-381707 Ι. Βερβερίδης (Ιερισσός) 6976-789871
Κ. Βολιώτης (Βόλος) 6977-686838 Γ. Καλλιαμπέτσος (Αθήνα) 6944-842384
Παν. Κατσουλάκος (Μακρακώμη) 6977-606827 Γ. Παλαμάρης (Κορινθία) 27430-95428
Μαίρη Χουλιέρη (Χαλκίδα) 6978-026141
Κ. Βολιώτης (Βόλος) 6977-686838 Γ. Καλλιαμπέτσος (Αθήνα) 6944-842384
Παν. Κατσουλάκος (Μακρακώμη) 6977-606827 Γ. Παλαμάρης (Κορινθία) 27430-95428
Μαίρη Χουλιέρη (Χαλκίδα) 6978-026141
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
PAN-HELLENIC NETWORK OF ECOLOGICAL ORGANIZATIONS
PAN-HELLENIC NETWORK OF ECOLOGICAL ORGANIZATIONS
Γαζή 216, 382.22-Βόλος / Gazi 216, 382.22-VOLOS
Tel-Fax: ++30 24210 38387
site:www.pandoiko.org e-mail: [email protected]
Βόλος 15/02/2017 ΠΑΝΔΟΙΚΟ2016-17/61
Προς τον Αν. Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σωκ. Φάμελο
ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
(Συνοπτική αναφορά)
ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ
Οι πιέσεις που ασκούνται στα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος (βιοτικού και αβιοτικού) στην Ελλάδα είναι ανάλογες με αυτές που παρατηρούνται στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης παρατηρείται επιδείνωση των οικολογικών δεικτών του περιβάλλοντος.
Μια ολοκληρωμένη πολιτική βιωσιμότητας παραμένει πάντα το ζητούμενο.
Σημειώνουμε παρακάτω τα κυριότερα προβλήματα του Ελληνικού χώρου:
Οι πιέσεις που ασκούνται στα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος (βιοτικού και αβιοτικού) στην Ελλάδα είναι ανάλογες με αυτές που παρατηρούνται στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης παρατηρείται επιδείνωση των οικολογικών δεικτών του περιβάλλοντος.
Μια ολοκληρωμένη πολιτική βιωσιμότητας παραμένει πάντα το ζητούμενο.
Σημειώνουμε παρακάτω τα κυριότερα προβλήματα του Ελληνικού χώρου:
Α. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
Υποβαθμίσεις λιμναίων εκτάσεων, με χαρακτηριστικότερη τη λίμνη Κορώνεια, ρυπάνσεις ποταμών, υποβάθμιση και αλάτωση των υπογείων υδροφορέων (π.χ. Αργολικό πεδίο, κάμπος Μολάων, Ασωπός, Θεσσαλία), αποτελούν μέρος των προβλημάτων που υπάρχουν. Το φαραωνικό σχέδιο της εκτροπής του Αχελώου, αντί της ανά υδατικό διαμέρισμα αειφορικής διαχείρισης των επιφανειακών υδάτων, έχει επιβαρύνει την Ελληνική οικονομία και καρκινοβατεί, λόγω αφενός των αντιδράσεων που υπάρχουν και αφετέρου της παραβίασης βασικών αρχών αειφορίας.
Αναγκαία είναι η εφαρμογή των οδηγιών της Ε.Ε. για τα νερά, αλλά και της πλημμελώς εφαρμοζόμενης νομοθεσίας.
Υποβαθμίσεις λιμναίων εκτάσεων, με χαρακτηριστικότερη τη λίμνη Κορώνεια, ρυπάνσεις ποταμών, υποβάθμιση και αλάτωση των υπογείων υδροφορέων (π.χ. Αργολικό πεδίο, κάμπος Μολάων, Ασωπός, Θεσσαλία), αποτελούν μέρος των προβλημάτων που υπάρχουν. Το φαραωνικό σχέδιο της εκτροπής του Αχελώου, αντί της ανά υδατικό διαμέρισμα αειφορικής διαχείρισης των επιφανειακών υδάτων, έχει επιβαρύνει την Ελληνική οικονομία και καρκινοβατεί, λόγω αφενός των αντιδράσεων που υπάρχουν και αφετέρου της παραβίασης βασικών αρχών αειφορίας.
Αναγκαία είναι η εφαρμογή των οδηγιών της Ε.Ε. για τα νερά, αλλά και της πλημμελώς εφαρμοζόμενης νομοθεσίας.
Β. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΠΟΛΕΩΝ-ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ
Πολλές Ελληνικές πόλεις είναι ανάμεσα στις πλέον επιβαρημένες από αιωρούμενα σωματίδια ευρωπαϊκές πόλεις. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης και της εξ αυτής ανεξέλεγκτης χρήσης ακατάλληλων υλικών προς καύση, η κατάσταση έχει ραγδαία επιδεινωθεί. Οι πολιτικές του παρελθόντος (π.χ. καταλύτες στα οχήματα) έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους. Μια ολοκληρωμένη πολιτική βελτίωσης της ποιότητας του αέρα, που να περιλαμβάνει σύστημα απογραφής των εκπομπών, κατάργηση ιδιαίτερα επιβαρυντικών καυσίμων, όπως το πετ-κώκ, αποθάρρυνση της ιδιωτικής αυτοκίνησης, δημιουργία ποδηλατοδρόμων κλπ., είναι επείγουσα ανάγκη. Το κυκλοφοριακό και η στάθμευση είναι πλέον για τους πολίτες ένα από τα σημαντικά προβλήματα στην ατζέντα τους, κατασπαταλά πολύτιμο χρόνο και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών. Μία από τις προτάσεις για την Αθήνα και τις μεγάλες επαρχιακές πόλεις είναι η ενίσχυση των μαζικών μέσων μεταφοράς (λεωφορεία-λεωφορειόδρομοι, τραμ κλπ.) και η υποχρεωτική κατασκευή χώρων στάθμευσης στις νέες οικοδομές.
Με μεγάλη ανησυχία βλέπουμε να έρχονται συνεχώς στη δημοσιότητα δηλώσεις και πληροφορίες για χρήση μεγάλων ενιαίων χώρων (πρώην αεροδρόμιο ελληνικού, στρατόπεδα στο Γουδί, στο Χαϊδάρι, στη Θεσσαλονίκη και αλλού) για οικιστική, κατά μεγάλο μέρος, ανάπτυξη αντί της οφθαλμοφανώς αναγκαίας κατοχύρωσής τους ως ενιαίων και αδιαίρετων κοινόχρηστων χώρων υπερτοπικής σημασίας.
Η πολιτική απόδοσης στρατοπέδων σε κοινή χρήση είναι επίσης μια αναγκαία πολιτική που καθυστερεί.
Πολλές Ελληνικές πόλεις είναι ανάμεσα στις πλέον επιβαρημένες από αιωρούμενα σωματίδια ευρωπαϊκές πόλεις. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης και της εξ αυτής ανεξέλεγκτης χρήσης ακατάλληλων υλικών προς καύση, η κατάσταση έχει ραγδαία επιδεινωθεί. Οι πολιτικές του παρελθόντος (π.χ. καταλύτες στα οχήματα) έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους. Μια ολοκληρωμένη πολιτική βελτίωσης της ποιότητας του αέρα, που να περιλαμβάνει σύστημα απογραφής των εκπομπών, κατάργηση ιδιαίτερα επιβαρυντικών καυσίμων, όπως το πετ-κώκ, αποθάρρυνση της ιδιωτικής αυτοκίνησης, δημιουργία ποδηλατοδρόμων κλπ., είναι επείγουσα ανάγκη. Το κυκλοφοριακό και η στάθμευση είναι πλέον για τους πολίτες ένα από τα σημαντικά προβλήματα στην ατζέντα τους, κατασπαταλά πολύτιμο χρόνο και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των πολιτών. Μία από τις προτάσεις για την Αθήνα και τις μεγάλες επαρχιακές πόλεις είναι η ενίσχυση των μαζικών μέσων μεταφοράς (λεωφορεία-λεωφορειόδρομοι, τραμ κλπ.) και η υποχρεωτική κατασκευή χώρων στάθμευσης στις νέες οικοδομές.
Με μεγάλη ανησυχία βλέπουμε να έρχονται συνεχώς στη δημοσιότητα δηλώσεις και πληροφορίες για χρήση μεγάλων ενιαίων χώρων (πρώην αεροδρόμιο ελληνικού, στρατόπεδα στο Γουδί, στο Χαϊδάρι, στη Θεσσαλονίκη και αλλού) για οικιστική, κατά μεγάλο μέρος, ανάπτυξη αντί της οφθαλμοφανώς αναγκαίας κατοχύρωσής τους ως ενιαίων και αδιαίρετων κοινόχρηστων χώρων υπερτοπικής σημασίας.
Η πολιτική απόδοσης στρατοπέδων σε κοινή χρήση είναι επίσης μια αναγκαία πολιτική που καθυστερεί.
Γ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ – ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ
Μεγάλη καθυστέρηση παρατηρείται σε ότι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, αστικών και βιομηχανικών καθώς και στον τομέα της ανακύκλωσης. Οι ανεξέλεγκτες αποθέσεις απορριμμάτων, που συνεχίζονται ακόμα και σήμερα, προκαλούν προβλήματα όπως ρύπανση υδροφορέων ή αισθητική προσβολή περιοχών ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Παράλληλα η ανακύκλωση έχει περιορισμένη εφαρμογή, ενώ η μέθοδος της διαλογής στην πηγή καρκινοβατεί.
Το ΕΣΔΑ, καθώς και τα Περιφερειακά Σχέδια παραμένουν ακόμα στα χαρτιά και σύντομα θα υπάρξουν συνέπειες από αυτή την καθυστέρηση.
Η παραχώρηση δικαιωμάτων σε ιδιωτικά «συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης», μάλλον έχει δημιουργήσει προβλήματα, παρά έχει λύσει.
Σε πρόσφατο Συνέδριο που πραγματοποίησε το ΠΑΝΔΟΙΚΟ, σε συνδιοργάνωση με την ΚΕΔΕ, αναδείχθηκαν τα προβλήματα που δημιουργεί το πλαστικό και κυρίως η πλαστική σακούλα μιας χρήσης, στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στην ιχθυοπανίδα.
Σε ότι αφορά τα οικοδομικά απορρίμματα, παρότι εν δυνάμει μπορούν να τύχουν 100% ορθολογικής διαχείρισης, με σημαντικό ποσοστό ανακύκλωσης, πετιούνται χωρίς ανακύκλωση, ως μπάζα.
Σε ότι αφορά τα αστικά λύματα μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί μια και τα μεγαλύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα διαθέτουν ήδη, λιγότερο ή περισσότερο καλά, λειτουργούντες βιολογικούς καθαρισμούς. Όμως σημαντικός αριθμός μικρότερων πόλεων στερείται ακόμη και αποχετευτικών αγωγών ή συστημάτων απλής πρωτοβάθμιας επεξεργασίας.
Τα τοξικά απόβλητα είναι σκοτεινή περιοχή. Κρούσματα παράνομης ταφής, διακίνησης και διάθεσης δείχνουν ότι η διαχείρισή τους απέχει πολύ από την αναγκαία.
Για όλες τις παραπάνω επιμέρους περιπτώσεις απαιτείται η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα, και άξονες:
Μείωση απορριμμάτων, έλεγχος τοξικών, ανακύκλωση με έμφαση τη διαλογή στην πηγή, μετάβαση στην χωροθέτηση ΧΥΤΥ, αποκατάσταση χώρων ανεξέλεγκτης απόθεσης, υιοθέτηση μεθόδων διαχείρισης χωρίς καύση, στην μετά Χ.Υ.Τ.Α. εποχή.
Μεγάλη καθυστέρηση παρατηρείται σε ότι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, αστικών και βιομηχανικών καθώς και στον τομέα της ανακύκλωσης. Οι ανεξέλεγκτες αποθέσεις απορριμμάτων, που συνεχίζονται ακόμα και σήμερα, προκαλούν προβλήματα όπως ρύπανση υδροφορέων ή αισθητική προσβολή περιοχών ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Παράλληλα η ανακύκλωση έχει περιορισμένη εφαρμογή, ενώ η μέθοδος της διαλογής στην πηγή καρκινοβατεί.
Το ΕΣΔΑ, καθώς και τα Περιφερειακά Σχέδια παραμένουν ακόμα στα χαρτιά και σύντομα θα υπάρξουν συνέπειες από αυτή την καθυστέρηση.
Η παραχώρηση δικαιωμάτων σε ιδιωτικά «συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης», μάλλον έχει δημιουργήσει προβλήματα, παρά έχει λύσει.
Σε πρόσφατο Συνέδριο που πραγματοποίησε το ΠΑΝΔΟΙΚΟ, σε συνδιοργάνωση με την ΚΕΔΕ, αναδείχθηκαν τα προβλήματα που δημιουργεί το πλαστικό και κυρίως η πλαστική σακούλα μιας χρήσης, στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στην ιχθυοπανίδα.
Σε ότι αφορά τα οικοδομικά απορρίμματα, παρότι εν δυνάμει μπορούν να τύχουν 100% ορθολογικής διαχείρισης, με σημαντικό ποσοστό ανακύκλωσης, πετιούνται χωρίς ανακύκλωση, ως μπάζα.
Σε ότι αφορά τα αστικά λύματα μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί μια και τα μεγαλύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα διαθέτουν ήδη, λιγότερο ή περισσότερο καλά, λειτουργούντες βιολογικούς καθαρισμούς. Όμως σημαντικός αριθμός μικρότερων πόλεων στερείται ακόμη και αποχετευτικών αγωγών ή συστημάτων απλής πρωτοβάθμιας επεξεργασίας.
Τα τοξικά απόβλητα είναι σκοτεινή περιοχή. Κρούσματα παράνομης ταφής, διακίνησης και διάθεσης δείχνουν ότι η διαχείρισή τους απέχει πολύ από την αναγκαία.
Για όλες τις παραπάνω επιμέρους περιπτώσεις απαιτείται η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα, και άξονες:
Μείωση απορριμμάτων, έλεγχος τοξικών, ανακύκλωση με έμφαση τη διαλογή στην πηγή, μετάβαση στην χωροθέτηση ΧΥΤΥ, αποκατάσταση χώρων ανεξέλεγκτης απόθεσης, υιοθέτηση μεθόδων διαχείρισης χωρίς καύση, στην μετά Χ.Υ.Τ.Α. εποχή.
Δ. ΠΑΝΙΔΑ
Το κυνήγι αποτελεί ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη διατήρηση της πλούσιας πανίδας στον τόπο μας. Δυστυχώς κάθε χρόνο το αρμόδιο Υπουργείο εκδίδει σχεδόν πανομοιότυπες ρυθμιστικές για το κυνήγι, χωρίς να υπάρχουν αξιόπιστες μελέτες για την κατάσταση της πανίδας και παρά τις αντίθετες θέσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αποτέλεσμα είναι η μείωση της βιοποικιλότητας, γεγονός που έχει επίπτωση σε πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως π.χ. η γεωργία. Πρόσφατα σας στείλαμε έγγραφο ζητώντας να απαγορεύεται νομοθετικά αυτομάτως το κυνήγι στις χιονισμένες περιοχές και στις γύρω από αυτές. Η υπεραλίευση και τα σύγχρονα μέσα, ιδίως οι βιτζότρατες, μηχανότρατες και τα γρι-γρι, έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην επάρκεια αλιευμάτων, με πρώτα θύματα τους ίδιους τους ψαράδες, κυρίως τους παράκτιους. Την άσχημη αυτή εικόνα έρχονται να συμπληρώσουν οι δυναμιτιστές που καταστρέφουν το γόνο και το αλίευμα και που πολλές φορές δρουν με την ανοχή υπηρεσιών και την κάλυψη πολιτικών. Οι ιχθυοκαλλιέργειες παρά τη συμβολή τους στην αύξηση της προσφοράς αλιευμάτων, οφείλουν να χωροθετούνται με αυστηρούς όρους, αποφεύγοντας ευαίσθητα οικοσυστήματα (κλειστοί όρμοι). Εκτός των άλλων αποτελούν και τουριστική υποβάθμιση. Είμαστε θετικοί στην ανάπτυξη της θαλάσσιας NATURA 2000 και ζητάμε την επιτάχυνση των διαδικασιών εφαρμογής των σχετικών οδηγιών της Ε.Ε. Ζητάμε επίσης την απαγόρευση αιχμαλωσίας κητωδών, σύμφωνα με σχετικό αίτημα πολλών οργανώσεων που έχει κατατεθεί στο Υπουργείο σας.
Το κυνήγι αποτελεί ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη διατήρηση της πλούσιας πανίδας στον τόπο μας. Δυστυχώς κάθε χρόνο το αρμόδιο Υπουργείο εκδίδει σχεδόν πανομοιότυπες ρυθμιστικές για το κυνήγι, χωρίς να υπάρχουν αξιόπιστες μελέτες για την κατάσταση της πανίδας και παρά τις αντίθετες θέσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αποτέλεσμα είναι η μείωση της βιοποικιλότητας, γεγονός που έχει επίπτωση σε πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως π.χ. η γεωργία. Πρόσφατα σας στείλαμε έγγραφο ζητώντας να απαγορεύεται νομοθετικά αυτομάτως το κυνήγι στις χιονισμένες περιοχές και στις γύρω από αυτές. Η υπεραλίευση και τα σύγχρονα μέσα, ιδίως οι βιτζότρατες, μηχανότρατες και τα γρι-γρι, έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην επάρκεια αλιευμάτων, με πρώτα θύματα τους ίδιους τους ψαράδες, κυρίως τους παράκτιους. Την άσχημη αυτή εικόνα έρχονται να συμπληρώσουν οι δυναμιτιστές που καταστρέφουν το γόνο και το αλίευμα και που πολλές φορές δρουν με την ανοχή υπηρεσιών και την κάλυψη πολιτικών. Οι ιχθυοκαλλιέργειες παρά τη συμβολή τους στην αύξηση της προσφοράς αλιευμάτων, οφείλουν να χωροθετούνται με αυστηρούς όρους, αποφεύγοντας ευαίσθητα οικοσυστήματα (κλειστοί όρμοι). Εκτός των άλλων αποτελούν και τουριστική υποβάθμιση. Είμαστε θετικοί στην ανάπτυξη της θαλάσσιας NATURA 2000 και ζητάμε την επιτάχυνση των διαδικασιών εφαρμογής των σχετικών οδηγιών της Ε.Ε. Ζητάμε επίσης την απαγόρευση αιχμαλωσίας κητωδών, σύμφωνα με σχετικό αίτημα πολλών οργανώσεων που έχει κατατεθεί στο Υπουργείο σας.
Ε. ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ – ΔΙΑΒΡΩΣΗ
Αυξανόμενες επεμβάσεις στις ορεινές λεκάνες απορροής (αποδάσωση, οδοποιΐα στα βουνά, υπερβόσκηση, αυθαίρετη δόμηση) επιδεινώνουν τα χειμαρρικά φαινόμενα με αποτέλεσμα την έκπλυση του επιφανειακού γόνιμου εδάφους και την είσοδο στο φαύλο κύκλο της ερημοποίησης. Αν λάβουμε υπόψη και τις επιπτώσεις από το φαινομένου του θερμοκηπίου, το θέμα οφείλει να αποτελέσει αντικείμενο μακροχρόνιας εθνικής πολιτικής, πρώτης προτεραιότητας, που να περιλαμβάνει συστηματική προστασία της βλάστησης και των αναβαθμίδων, σε επικλινή ιδίως εδάφη, και άλλα συναφή μέτρα.
Αυξανόμενες επεμβάσεις στις ορεινές λεκάνες απορροής (αποδάσωση, οδοποιΐα στα βουνά, υπερβόσκηση, αυθαίρετη δόμηση) επιδεινώνουν τα χειμαρρικά φαινόμενα με αποτέλεσμα την έκπλυση του επιφανειακού γόνιμου εδάφους και την είσοδο στο φαύλο κύκλο της ερημοποίησης. Αν λάβουμε υπόψη και τις επιπτώσεις από το φαινομένου του θερμοκηπίου, το θέμα οφείλει να αποτελέσει αντικείμενο μακροχρόνιας εθνικής πολιτικής, πρώτης προτεραιότητας, που να περιλαμβάνει συστηματική προστασία της βλάστησης και των αναβαθμίδων, σε επικλινή ιδίως εδάφη, και άλλα συναφή μέτρα.
ΣΤ. ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ, ΔΑΣΗ
Ένα πλήθος αυθαιρεσιών υποβαθμίζει τους υγροτόπους: κυνήγι, υπερβόσκηση, οδοποιία, καταπατήσεις. Φορείς διαχείρισης (Φ.Δ.) ιδρύθηκαν για ορισμένες περιοχές, όχι για όλες, αλλά υπάρχουν προβλήματα χρηματοδότησής τους που πρέπει να λυθούν συνολικά και σε μόνιμη βάση, λόγω της σπουδαιότητας φύλαξης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος. Μελέτες και φορείς (χωρίς εξουσίες και χρήματα) δεν αρκούν, απαιτείται ανατροπή τετελεσμένων (καταπατήσεις κλπ) και εφαρμογή της νομοθεσίας.
Σε ότι αφορά τα δάση, οι πυρκαγιές, οι διεκδικήσεις και οι πιέσεις για οικοδόμηση διευκολύνονται από την έλλειψη δασολογίου, το οποίο μπήκε ευτυχώς πρόσφατα σε κάποιο δρόμο.
Είμαστε αντίθετοι στις συνεχιζόμενες αενάως νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Στο θέμα αυτό πρέπει κάποτε να μπει κάποιο τέλος.
Ένα πλήθος αυθαιρεσιών υποβαθμίζει τους υγροτόπους: κυνήγι, υπερβόσκηση, οδοποιία, καταπατήσεις. Φορείς διαχείρισης (Φ.Δ.) ιδρύθηκαν για ορισμένες περιοχές, όχι για όλες, αλλά υπάρχουν προβλήματα χρηματοδότησής τους που πρέπει να λυθούν συνολικά και σε μόνιμη βάση, λόγω της σπουδαιότητας φύλαξης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος. Μελέτες και φορείς (χωρίς εξουσίες και χρήματα) δεν αρκούν, απαιτείται ανατροπή τετελεσμένων (καταπατήσεις κλπ) και εφαρμογή της νομοθεσίας.
Σε ότι αφορά τα δάση, οι πυρκαγιές, οι διεκδικήσεις και οι πιέσεις για οικοδόμηση διευκολύνονται από την έλλειψη δασολογίου, το οποίο μπήκε ευτυχώς πρόσφατα σε κάποιο δρόμο.
Είμαστε αντίθετοι στις συνεχιζόμενες αενάως νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Στο θέμα αυτό πρέπει κάποτε να μπει κάποιο τέλος.
Ζ. ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ-ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Χωροταξικός Σχεδιασμός, Εθνικό Κτηματολόγιο, Δασολόγιο και Ειδικά Χωροταξικά, προχώρησαν και προχωρούν αργά και με μεγάλη καθυστέρηση στη χώρα μας, με αποτέλεσμα τη διαιώνιση των αυθαίρετων με αλλεπάλληλες νομιμοποιήσεις τους. Αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που γίνονται τώρα τελευταία, οι οποίες όμως πρέπει να ενταθούν για να υπάρξει γρήγορα αποτέλεσμα.
Χωροταξικός Σχεδιασμός, Εθνικό Κτηματολόγιο, Δασολόγιο και Ειδικά Χωροταξικά, προχώρησαν και προχωρούν αργά και με μεγάλη καθυστέρηση στη χώρα μας, με αποτέλεσμα τη διαιώνιση των αυθαίρετων με αλλεπάλληλες νομιμοποιήσεις τους. Αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που γίνονται τώρα τελευταία, οι οποίες όμως πρέπει να ενταθούν για να υπάρξει γρήγορα αποτέλεσμα.
Η. ΑΚΤΕΣ
Οι περιαστικές ακτές έχουν δεχτεί σοβαρά πλήγματα από την οδοποιία, τις περιφράξεις από ιδιώτες και τον περιορισμό της πρόσβασης του κοινού. Θεωρούμε ότι πρέπει να διαφυλάσσεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας των ακτών και να προστατεύεται η ευαίσθητη βιοποικιλότητά τους. Η παράνομη αμμοληψία εκτός των άλλων προκαλεί και διάβρωση των ακτών.
Οι περιαστικές ακτές έχουν δεχτεί σοβαρά πλήγματα από την οδοποιία, τις περιφράξεις από ιδιώτες και τον περιορισμό της πρόσβασης του κοινού. Θεωρούμε ότι πρέπει να διαφυλάσσεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας των ακτών και να προστατεύεται η ευαίσθητη βιοποικιλότητά τους. Η παράνομη αμμοληψία εκτός των άλλων προκαλεί και διάβρωση των ακτών.
Θ. ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Το ενεργειακό μοντέλο της χώρας παραμένει ακόμα εξαρτημένο από το λιγνίτη. Είμαστε αντίθετοι στην προγραμματιζόμενη νέα μονάδα στην Πτολεμαΐδα. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή ενέργειας και από τις μεταφορές αντί να σταθεροποιούνται, αυξάνονται, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προγραμματίσει σοβαρούς περιορισμούς στα μη ανανεώσιμα μοντέλα ενέργειας. Θεωρούμε ότι η χώρα μας έχει σοβαρά πλεονεκτήματα ανάπτυξης των ΑΠΕ και απεξάρτησης από τις συμβατικές πηγές ενέργειας. Απαραίτητο είναι το εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων των ΑΠΕ.
Το ενεργειακό μοντέλο της χώρας παραμένει ακόμα εξαρτημένο από το λιγνίτη. Είμαστε αντίθετοι στην προγραμματιζόμενη νέα μονάδα στην Πτολεμαΐδα. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή ενέργειας και από τις μεταφορές αντί να σταθεροποιούνται, αυξάνονται, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προγραμματίσει σοβαρούς περιορισμούς στα μη ανανεώσιμα μοντέλα ενέργειας. Θεωρούμε ότι η χώρα μας έχει σοβαρά πλεονεκτήματα ανάπτυξης των ΑΠΕ και απεξάρτησης από τις συμβατικές πηγές ενέργειας. Απαραίτητο είναι το εθνικό χωροταξικό σχέδιο για τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων των ΑΠΕ.
Ι. ΓΕΩΡΓΙΑ-ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
Η ελληνική γεωργία παρουσιάζει όλο και περισσότερο μη αειφορικά χαρακτηριστικά. Μονοκαλλιέργειες βασισμένες στην υπερχρήση χημικών εισροών, υποβάθμιση υδροφορέων, απώλεια εντόπιων ποικιλιών είναι ενδεικτικές της αύξουσας βλάβης που προκαλείται στα οικοσυστήματα και το καλλιεργήσιμο έδαφος. Η συμβολή της κτηνοτροφίας στην κλιματική αλλαγή είναι δεδομένη. Η χώρα μας οφείλει να αναπροσαρμόσει τα σχετικά πρότυπα κατανάλωσης, δεδομένου μάλιστα ότι κάνουμε μεγάλες εισαγωγές κρεάτων.
ΙΑ. ΑΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Τα διατροφικά προβλήματα ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους Έλληνες πολίτες. Τα διατροφικά σκάνδαλα διαδέχονται το ένα το άλλο. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί φαίνονται αδύναμοι να προστατεύσουν τους καταναλωτές. Τα μεταλλαγμένα βρίσκονται ήδη στο πιάτο μας. Η βιολογική γεωργία, παρά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, είναι πίσω σε σχέση με άλλες χώρες, ακόμα και της Βόρειας Ευρώπης. Ελπίζουμε ότι η εξαγγελία των πρόσφατων μέτρων ενίσχυσής της θα βοηθήσει στην ανάπτυξή της.
Η χημική ρύπανση είναι μέσα στα σπίτια μας, και όχι μόνο, με διάφορες μορφές. Το κενό στην Ελληνική νομοθεσία έρχεται ευτυχώς να συμπληρώσει η οδηγία REACH για τα χημικά, που έχει επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες τοποθετούνται ασύδοτα και ανεξέλεγκτα από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, θυμίζουν τη Λερναία Ύδρα. Μία κατεβαίνει και δύο στήνονται. Η νομοθετική ρύθμιση, όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά προφανέστατα το επιδείνωσε. Αποτέλεσμα είναι η διαρκής «κόντρα» θιγόμενων πολιτών και Δήμων με τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.
Οι ανοιχτές εξορύξεις, η πλέον χαρακτηριστική μορφή μη αειφόρου δραστηριότητας, που προγραμματίζονται ενάντια στη βούληση των τοπικών κοινωνιών (Χαλκιδική, Θράκη, Φωκίδα, Μήλος) αποτελούν σοβαρές αιτίες δηλητηρίασης εδαφών και νερών και γενικά υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Παρακολουθούμε από κοντά τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργεί η εταιρεία εξόρυξης στην Χαλκιδική. Ανησυχούμε καθώς ο κρατικός μηχανισμός καθυστερεί να αποφασίσει διοικητικά μέτρα που θα έπρεπε να προκύψουν από τις εκθέσεις και τις αποφάσεις των επιθεωρητών περιβάλλοντος.
Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση συμβάλει σημαντικά στην ενημέρωση των πολιτών, ιδιαίτερα των νέων και να αντιμετωπίζει αρκετά από τα προβλήματα που προαναφέραμε.
……………………………….
Τα διατροφικά προβλήματα ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τους Έλληνες πολίτες. Τα διατροφικά σκάνδαλα διαδέχονται το ένα το άλλο. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί φαίνονται αδύναμοι να προστατεύσουν τους καταναλωτές. Τα μεταλλαγμένα βρίσκονται ήδη στο πιάτο μας. Η βιολογική γεωργία, παρά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, είναι πίσω σε σχέση με άλλες χώρες, ακόμα και της Βόρειας Ευρώπης. Ελπίζουμε ότι η εξαγγελία των πρόσφατων μέτρων ενίσχυσής της θα βοηθήσει στην ανάπτυξή της.
Η χημική ρύπανση είναι μέσα στα σπίτια μας, και όχι μόνο, με διάφορες μορφές. Το κενό στην Ελληνική νομοθεσία έρχεται ευτυχώς να συμπληρώσει η οδηγία REACH για τα χημικά, που έχει επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες τοποθετούνται ασύδοτα και ανεξέλεγκτα από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, θυμίζουν τη Λερναία Ύδρα. Μία κατεβαίνει και δύο στήνονται. Η νομοθετική ρύθμιση, όχι μόνο δεν έλυσε το πρόβλημα, αλλά προφανέστατα το επιδείνωσε. Αποτέλεσμα είναι η διαρκής «κόντρα» θιγόμενων πολιτών και Δήμων με τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.
Οι ανοιχτές εξορύξεις, η πλέον χαρακτηριστική μορφή μη αειφόρου δραστηριότητας, που προγραμματίζονται ενάντια στη βούληση των τοπικών κοινωνιών (Χαλκιδική, Θράκη, Φωκίδα, Μήλος) αποτελούν σοβαρές αιτίες δηλητηρίασης εδαφών και νερών και γενικά υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Παρακολουθούμε από κοντά τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργεί η εταιρεία εξόρυξης στην Χαλκιδική. Ανησυχούμε καθώς ο κρατικός μηχανισμός καθυστερεί να αποφασίσει διοικητικά μέτρα που θα έπρεπε να προκύψουν από τις εκθέσεις και τις αποφάσεις των επιθεωρητών περιβάλλοντος.
Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση συμβάλει σημαντικά στην ενημέρωση των πολιτών, ιδιαίτερα των νέων και να αντιμετωπίζει αρκετά από τα προβλήματα που προαναφέραμε.
……………………………….
Τα παραπάνω είναι μια σύνοψη των πιέσεων που αντιμετωπίζει το ελληνικό φυσικό αλλά και αστικό περιβάλλον.
Το κυριότερο αίτημα των οργανώσεων του δικτύου στο πολιτικό επίπεδο, πέραν της ενσωμάτωσης των αρχών της βιωσιμότητας σε κάθε πολιτική, παραμένει η ΕΦΑΡΜΟΓΗ των κειμένων διατάξεων και Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ της ασκούμενης πολιτικής.
Το κυριότερο αίτημα των οργανώσεων του δικτύου στο πολιτικό επίπεδο, πέραν της ενσωμάτωσης των αρχών της βιωσιμότητας σε κάθε πολιτική, παραμένει η ΕΦΑΡΜΟΓΗ των κειμένων διατάξεων και Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ της ασκούμενης πολιτικής.
