Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ περιοχής Κ.Υ.ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΑΣ , ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ στην 19η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙΤΣΑΣ ΑΠΟ 1-4/9/2022
ΜΕ ΘΕΜΑ : Γνωριμία με τα αρωματικά φυτά του Ερυμάνθου
- Ορίγανο το κοινόν ή Ρίγανη.
Είναι αρωματικό αυτοφυές, ποώδες, πολυετές φυτό που ευδοκιμεί σε ασβεστολιθικά εδάφη, σε άνυδρα και ανεμοδαρμένα βουνά. Είναι σκληρό και ανθεκτικό φυτό και δεν χρειάζεται πολύ νερό. Τα άνθη της έχουν χρώμα άσπρο-μωβ και ανθίζουν από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο. Κόβουμε τα ανθισμένα κλωνάρια σε μέγεθος 30-35 εκατοστά, τα κάνουμε ματσάκια και τα κρεμάμε ανάποδα έως να ξεραθούν στη σκιά. Μετά τα τρίβουμε με το χέρι. Χρειάζεται πολύ προσοχή να μην την ξεριζώνουμε. Ήδη έχει παρατηρηθεί έλλειψη στα βουνά της Ελλάδας. Η τοπική ρίγανη θεωρείται από τις καλύτερες παγκοσμίως.
Η ρίγανη είναι καλή πηγή φυτικών ινών. Περιέχει πτητικά έλαια, στερόλες και φλαβονοειδή. Είναι πλούσια σε βιταμίνη C, E, K, A, μαγγάνιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, ψευδάργυρο, κάλιο, νιασίνη, φώσφορο και σίδηρο καθώς και σε β-καροτίνη. Περιέχει, επίσης, λουτείνη, ζεαξανθίνη, κρυπτοξανθίνη, πινένιο, λιμονένιο, οκιμένιο, καρυοφυλλένιο και ουρσολικό και ροσμαρινικό οξύ. Η ξερή ρίγανη περιέχει 3 έως 5% αιθέριο έλαιο σε μερικές δε περιοχές μπορεί να φτάσει και να περάσει το 7% και αυτό συμβαίνει μόνο σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, όπως στον Ερύμανθο.
Από την αρχαιότητα, η ρίγανη χρησιμοποιείται προς όφελος της ανθρωπότητας. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση παρουσιάστηκε στους Ασσυρίους το 3.000 π.Χ., οι οποίοι περιέγραψαν πολλές ιατρικές εφαρμογές της. Κατά πολλές έννοιες, αποτελεί βιβλικό φάρμακο και λίγοι άνθρωποι καταλαβαίνουν πως η ρίγανη ήταν γνωστή ως Bible hyssop, κι αυτό υπονοεί ότι μπορεί να τη χρησιμοποιούσαν από την εποχή του Αβραάμ ή ίσως και νωρίτερα.
Μελέτη του Πανεπιστημίου της Αριζόνα κατέληξε ότι η καρβακρόλη που περιέχεται στη ρίγανη μπορεί να καταπολεμήσει το Νοροϊό. Ο νοροϊός αποτελεί το συχνότερο αίτιο επιδημιών ιογενούς γαστρεντερίτιδας σε παιδιά και ενήλικες, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ. Η καρβακρόλη απογυμνώνει τον ιό από την ‘’πανοπλία’’ του (ένα σκληρό εξωτερικό, πρωτεϊνικό κάλυμμα), καθιστώντας τον πιο ευάλωτο και πιο εύκολο να καταστραφεί.
- Η ρίγανη είναι ένα καλό συντηρητικό για κρεμώδη τρόφιμα, όπως μαγιονέζα και σάλτσες για σαλάτες.
- Μπορείτε να αρωματίσετε με ρίγανη ελαιόλαδα, τα οποία με αυτόν τον τρόπο διατηρούνται περισσότερο, ξίδια αλλά και ελιές μαύρες.
- Η ρίγανη ταιριάζει πολύ με σοταρισμένα μανιτάρια και κρεμμύδια.
- Το λάδι της ρίγανης χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.
Άλλες χρήσεις:
α) Αφέψημα: Σε ένα μπρίκι με νερό βράζουμε 1 κ.γ. ρίγανη για λίγα λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε.
β) Έγχυμα: Σε ένα φλυτζάνι βραστό νερό ρίχνουμε 1 κ.γ. ρίγανη, το σκεπάζουμε και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά. Το σουρώνουμε και το πίνουμε, κατά προτίμηση ζεστό.
γ) Για το μπάνιο: Ρίχνουμε αφέψημα ρίγανης μέσα στο νερό του μπάνιου, για να καταπραΰνουμε και να τονώσουμε το δέρμα μας. (Βράζουμε για λίγα λεπτά, 80-100 γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερού).
δ) Γαργάρα: Κάντε γαργάρες 2-3 φορές την ημέρα με αφέψημα ρίγανης, για στοματικά προβλήματα, έλκη και πονόδοντο.
ε) Η ρίγανη είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην καταπολέμηση της πιτυρίδας και της ξηροδερμίας. Σε ένα λίτρο νερού ρίξτε μία χούφτα ρίγανης και αφήστε το να σιγοβράσει σε χαμηλή φωτιά για 5 λεπτά. Σουρώστε και χρησιμοποιήστε το υγρό πριν το λούσιμο κάνοντας ταυτόχρονα απαλό μασάζ στο κεφάλι σας.
- Μέλισσα η φαρμακευτική ή Μελισσόχορτο.
Είναι φυτό ποώδες και πολυετές με όρθιο στέλεχος και διακλαδώσεις. Τα φύλλα του έχουν μία ήπια μυρωδιά λεμονιού και πλησιάζει τη μυρωδιά της μέντας. Είναι ωοειδή, οδοντωτά με χρώμα ανοιχτοπράσινο. Το καλοκαίρι βγάζει λευκά άνθη γεμάτα με νέκταρ που προσελκύουν τις μέλισσες. Τα φύλλα συλλέγονται από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέμβριο. Τα ξηραίνουμε στη σκιά. Το μελισσόχορτο περιέχει ευγενόλη, τανίνες και τερπένια. Είναι πλούσια σε αιθέρια έλαια, φλαβόνες και ρητίνη. Είναι το αγαπημένο φυτό των μελισσοκόμων.
Το μελισσόχορτο χρησιμοποιείται ιατρικώς, σαν αφέψημα ή σε μορφή εκχυλίσματος. Χρησιμοποιείται σαν αγχολυτικό, ήπιο καταπραϋντικό ή κατευναστικό. Το εκχύλισμα από μελισσοβότανο βρέθηκε επίσης να έχει εξαιρετικά υψηλή αντιοξειδωτική δράση. Το μελισσοβότανο χρησιμοποιείται συχνά στη ζαχαροπλαστική και στη μαγειρική σαν αρωματική ύλη σε παγωτά και αφεψήματα ζεστά ή παγωμένα και σε συνδυασμό. Τα θρυμματισμένα φύλλα χρησιμοποιούνται ως απωθητικό κουνουπιών.
- Θυμάρι.
Αυτοφυές, με χαρακτηριστικά ευχάριστη μυρωδιά. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική. Οι αρχαίοι έκαναν μπάνιο σε νερό μα θυμάρι για να έχουν ενεργητικότητα.
- Τσάι του βουνού.
Αυτοφυές, ιδιαίτερα αρωματικό, φυτό του Ερυμάνθου, που χρησιμοποιείται ως ρόφημα.
- Χαμομήλι.
Φυτό αυτοφυές και μονοετές με ασπροκίτρινα άνθη. Η άνθηση αρχίζει τον Απρίλιο έως και τον Ιούνιο.
Οι θεραπευτικές του ιδιότητες, γνωστές από την αρχαιότητα, ο Ιπποκράτης το θεωρούσε θαυματουργό φάρμακο.
Από το φυτό συλλέγονται τα άνθη, όταν ανθίσουν καλά. Αποξηραίνονται και χρησιμοποιούνται ως αφέψημα.
- Φασκόμηλο.
Το φασκόμηλο είναι φυτό αυτοφυές. Οι Γάλλοι το ονομάζουν ‘’τσάι της Ελλάδας’’. Χρησιμοποιείται ως ρόφημα με πολλές ιδιότητες (καταπραϋντικό, κ.α.)
- Λεβάντα.
Αρωματικό φυτό που κατατάσσεται μεταξύ των 20 ισχυρότερων βοτάνων. Τα άνθη της είναι μικρά, κυανόχρωμα και πολύ αρωματικά. Ανθίζουν το καλοκαίρι οπότε γίνεται και η συλλογή τους.
Έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες, τονωτικές, ηρεμιστικές, ελαφρώς υπνωτικές, εντομοαπωθητικές και παρασιτοκτόνες.
- Μέντα.
Η μέντα είναι ένα πολυετές ποώδες και αρωματικό φυτό και είναι επίσης ένα από τα πιο γνωστά βότανο στον κόσμο. Το όνομα μέντα προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μίνθη και είναι γνωστή από την πρώιμη αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές και αποσμητικές ιδιότητες. Η συλλογή των φύλλων της πρέπει να γίνεται κατά την ωρίμανση του φυτού. Η μέντα έχει 2% αιθέριο έλαιο, τανίνες και περιέχει βιταμίνη A, C, B2, B3, φολικό οξύ, μαγνήσιο σίδηρο, ασβέστιο και μαγγάνιο και αποτελεί εξαιρετική πηγή μεταλλικών στοιχείων όπως το κάλιο.
Στην αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου κ.α.
- Δενδρολίβανο.
Αυτοφυής θάμνος με μωβ μικρά λουλούδια. Οι αρχαίοι Έλληνες στεφάνωναν με δενδρολίβανο τους μαθητές για καλύτερη μνήμη, συγκέντρωση και δύναμη. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική.
- Μάραθος ή αγριομάραθος.
Είναι ποώδες, αρωματικό φυτό και περιέχει αιθέρια έλαια. Από την αρχαιότητα αναφέρονται 22 φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική, την ζαχαροπλαστική, την αρωματοποιία και την οινοπνευματοποιία, καθώς και για φάρμακα και σιρόπια.
